Zęby mleczne u dzieci ilość zaczynają wyrastać już nawet około 4 miesiąca życia. Zwykle dziecko, które kończy 2,5 roku ma już komplet śnieżnobiałych zębów. Jeśli twój maluch właśnie zaczyna ząbkować albo chcesz wiedzieć, jakie są różnice między mlecznymi i stałymi zębami, koniecznie przeczytaj to, co dla ciebie przygotowaliśmy.
Ile jest pierwszych zębów?
Jeśli chodzi o zęby mleczne u dzieci ilość, każdy maluch ma 20 pierwszych zębów. Z czasem zostaną one zastąpione zębami stałymi. Proces wymiany zębów mlecznych na stałe trwa od około 5. do 13 roku życia. To ten etap w życiu dziecka, kiedy w jego jamie ustnej znajdują się jednocześnie zęby mleczne i stałe.
Po tym, jak u dziecka pojawią się zęby mleczne, należy zaprowadzić je na przegląd do stomatologa. Lekarz sprawdzi, czy zęby mleczne są zdrowe. Może również pokryć je lakierem zawierającym fluor, zabezpieczającym przed rozwojem próchnicy.
Poza tym dentysta obejrzy, czy wszystkie zęby wyrosły prawidłowo i czy jest ich 20. Jeśli między zębami są zbyt duże szpary albo zęby wyrosły krzywo i powodują nieprawidłowy zgryz, lekarz może skierować dziecko do ortodonty. Leczenie ortodontyczne można rozpocząć u dzieci 5-letnich. Warto zrobić to do 12. roku życia, bo do tego czasu leczenie może być refundowane w ramach opieki NFZ.
U niektórych dzieci pojawia się opóźnione ząbkowanie. Najczęściej dzieje się tak u dzieci urodzonych przedwcześnie i z niską masą urodzeniową (wg. WHO to waga poniżej 2500g). Zaburzony proces ząbkowania obserwuje się także u dzieci z wadami genetycznymi, najczęściej w przypadku zespołu Downa. Zęby mleczne u dzieci ilość rosną wtedy dość zróżnicowanie: najpierw mogą pojawić się czwórki (czasem jedna), potem dwójki lub jedynki.
Obok mlecznych piątek w buzi dziecka pojawią się też szóstki i siódemki, a czasem także ósemki, które od razu są zębami stałymi. Szóste i siódme zęby wyrastają w trakcie wymiany zębów mlecznych na stałe. Ósemki mogą wyrosnąć dopiero w dorosłym życiu. Niektórzy ludzie mają tylko dwie ósemki, innym nie wyrastają one wcale. Najczęściej pojawiają się około 18. roku życia, ale zdarza się, że rosną dopiero u ludzi 30-letnich. Ani jedno, ani drugie nie powinno budzić niepokoju. Brak ósemek nie wpływa na jakość przeżuwania pokarmów.
Ząbkowanie
Ząbkowanie rozpoczyna się w okresie niemowlęcym. Niektórym dzieciom ząbki, najczęściej dolne lub górne jedynki, zaczynają rosnąć około 4. miesiąca życia. Zwykle dziecko, które jest w wieku 8-9 miesięcy, już rozpoczęło proces ząbkowania.
Objawy ząbkowania u niemowląt są bardzo charakterystyczne. Dziecko staje się drażliwe, może budzić się w nocy z głośnym płaczem. Wiele niemowląt podczas ząbkowania mocno się ślini i wkłada do buzi rączki oraz zabawki. W ten sposób dzieci chcą przynieść ulgę swędzącym dziąsłom.
Zdarza się, że ząbkujące dziecko gorączkuje. Temperatura zwykle rośnie wieczorem do poziomu około 38 stopni. Na ogół rano dziecko budzi się bez gorączki. Najczęściej nie ma konieczności zbijania tej temperatury przy pomocy leków przeciwgorączkowych.
Aby pomóc ząbkującemu maluchowi, można kupić mu gryzaki. Niektóre z nich wypełnione są żelem – wystarczy schłodzić je kilkanaście minut w lodówce, by działały jak przynoszący ulgę kompres.
W aptekach dostępne są także żele i ziołowe preparaty na ząbkowanie. Ich skuteczność nie jest oceniana jednoznacznie. Na pewno dziecku nie zaszkodzą, ale ulga, którą dają jest krótkotrwała. Proces ząbkowania to coś, przez co rodzice i dziecko muszą przejść. Przy znacznym bólu można podać dziecku środek przeciwwbólowy, ale zgodnie z zaleceniami na ulotce, nie wolno tego robić dłużej niż kilka dni.
Zęby mleczne u dzieci ilość rosną etapami. To zresztą znajduje odzwierciedlenie w zachowaniu maluchów. Dziecko staje się rozdrażnione i przez kilka dni jest w gorszej kondycji. Na dziąśle pojawia się niewysoki ząbek, bo dopiero co udało mu się przebić przez dziąsło.To najtrudniejszy etap dla wyrastającego zęba. Potem na 3-5 tygodni proces wyrzynania się zębów hamuje. Po tym czasie wyrastanie zęba jest już dla dziecka mniej bolesne i może być niezauważalne dla rodziców.
Kolejność wyrastania zębów mlecznych nie jest stała. choć przez lata badań udało się zauważyć pewne prawidłowości. U większości dzieci ząbkowanie rozpoczyna się od jedynek, ale zdarza się, że najpierw pojawiają się dwójki (jedna lub dwie). Możliwe jest, że po wyrośnięciu dolnych jedynek, zacząć wyrzynać się górne dwójki.
Stałe zęby rosną zwykle w takiej kolejności, w jakiej wypadły odpowiadające im mleczaki. Większość dzieci nie skarży się wtedy na ból. Rzadko zdarza się, że podczas wyrastania tylnych zębów pojawia się ból szczęki i ucha. Zwykle wystarczy podać dziecku tradycyjny środek przeciwbólowy, by dolegliwości ustąpiły.
Jeśli podczas wyrastania zębów u dziecka, w jamie ustnej pojawi się stan zapalny (zaczerwienienie, obrzęk dziąsła), należy udać się do dentysty, który sprawdzi, co jest jego przyczyną. Zdarza się, że ząb nie wyrósł całkowicie i przez to, że utknął w dziąśle, powoduje ból.
Różnice między zębami mlecznymi a zębami stałymi
Zęby mleczne u dzieci ilość różnią się od stałych zębów przede wszystkim wielkością i kolorem. Mleczaki są mniejsze i śnieżnobiałe lub biało niebieskawe. Stałe zęby mają szkliwo innej grubości, przez co ich barwa ma kremowy odcień.
Szyjka zębowa mleczaków otoczona jest ze wszystkich stron szkliwem. Z czasem mleczne zęby zaczynają się ruszać i jest to proces naturalny. Od momentu, gdy ząb stanie się rozchwiany do czasu, w którym wypadnie może minąć kilka lub kilkanaście dni.
Korzenie zębów mlecznych mają prostszą budowę – zwykle jest ich mniej i nie są anatomicznie zakrzywione. Wynika to z tego, że pod każdym zębem mlecznym tworzy się zawiązka zęba stałego. Korzenie mleczaków nie mogą w tym przeszkadzać.
Zęby mleczne mają cieńsze szkliwo i dlatego są dużo bardziej narażone na próchnicę. Na zębach mlecznych próchnica może rozwinąć się w ciągu kilku tygodni. Dlatego też dzieci powinny wykonywać przegląd zębów u stomatologa co 3-4 miesiące. U dorosłych wystarczy kontrola co pół roku.