Niestety, nikt nie ma idealnie prostych zębów. O ile jednak drobne niedoskonałości pozostające pod kontrolą nie dają zwykle powodów do niepokoju, tak bardzo widoczne krzywizny i niewłaściwe ustawienie zgryzu to już problem. Niektóre wady zgryzu są bardzo widoczne i im wcześniej zacznie się je leczyć, tym lepiej.
Co to jest tyłozgryz?
Jest to wada polegającą na tym, że górna szczęka jest widocznie wysunięta do przodu względem szczęki dolnej. Zęby obu szczęk nie stykają się. W normalnej sytuacji górne zęby zachodzą na dolne na 2-3 mm i stykają się z nimi.
U dzieci tyłozgryz diagnozuje się w wieku mniej więcej 7 lat. Może on przybrać formę:
– rzekomą – cofnięte są jedyne przednie dolne zęby
– całkowitą – gdy łuk dolny jest całkowicie cofnięty,
– częściową – gdy wysunięta jest warga i część podnosowa.
Przyczynami tej wady zgryzu mogą być np. niedobór witaminy D, co ma negatywny wpływ na rozwój układu kostnego, nieprawidłowa pozycja karmienia w okresie niemowlęcym, zbyt wczesna utrata mlecznych siekaczy, czy zbyt długie używanie przez dziecko smoczka.
Leczenie
Tyłozgryz trzeba leczyć z kilku powodów. Chociażby dlatego, że może on powodować nieprawidłowości w rozdrabnianiu pokarmu, bóle głowy (w tym migrenowe), ścieranie zębów czy niewłaściwe obciążenie stawów żuchwowo-skroniowych. Długość i skuteczność leczenia tej wady zależy w dużej mierze od wieku pacjenta: im jest on starszy, tym dłużej może zająć osiągnięcie pożądanego stanu rzeczy. Ortodonta zaleci na początku zrobienie zdjęcia RTG, aby ocenić sytuację. Zbada też stan zębów pacjenta i pobierze wycisk.
Wadę leczy się przy użyciu aparatu ortodontycznego. U dzieci najczęściej ustępuje w wyniku użytkowania aparatu zakładanego jedynie na noc. W niektórych przypadkach jednak jest potrzebny aparat stały – u dorosłych zawsze, u młodych pacjentów zależenie od zaawansowania tej wady.
Czasem może się okazać, że celem osiągnięcia pożądanych rezultatów, niezbędne będzie usunięcie wskazanych przez lekarza specjalistę zębów. W ekstremalnych przypadkach niezbędna może okazać się operacja, podczas której dokonuje się rekonstrukcji żuchwy.
Ćwiczenia na tyłozgryz
W leczeniu tej konkretnej wady zgryzu mogą pomóc pewne ćwiczenia. Wśród nich jest np. wysuwaniu żuchwy tak, aby dolne siekacze sięgnęły górnej wargi i mogły ją zagryźć. Nieco trudniejszym ćwiczeniem jest tzw. ćwiczenie Rogersa. Polega na przyjęciu pozycji na baczność, odchyleniu głowy i rąk do tyłu i wysuwaniu żuchwy do przodu. Ćwiczenie należy powtarzać w seriach 2-3 razy dziennie.
Ćwiczenia mają szansę pomóc szczególnie lub wręcz przede wszystkim dzieciom, ewentualnie nastolatkom. Jeżeli leczeniem jest objęte dziecko, warto pilnować, aby w pełni stosowało się ono do zaleceń lekarza ortodonty, tj. ćwiczyło i regularnie nosiło aparat. Dzięki temu leczenie powinno przebiegać zgodnie z przewidywaniami specjalisty, a młody pacjent wejdzie w dorosłe życie ze zdrowym zgryzem, bez żadnych nieprzyjemnych jego skutków.