Szacuje się, iż ok. 60% osób mieszkających w Polsce ma wady zgryzu. Często nie jest to jedynie problem estetyczny, choć oczywiście krzywe zęby mogą prowadzić do poważnych kompleksów na tle wyglądu. Wady zgryzu powodują przede wszystkim poważne konsekwencje w obrębie skroniowo-rzuchwowym i mogą być przyczyną wielu chorób jak choćby próchnica, uporczywy ból głowy, wady wymowy, czy choroby przyzębia lub układu pokarmowego. Jedną z często występujących wad zgryzu jest progenia – co to jest? Co może być przyczyną jej powstawania? W jaki sposób ją leczyć? Na te wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.
Czym jest progenia?
Progenia – co to jest? Najprościej mówiąc, to wrodzona wada kostna zgryzu zaliczana do przodozgryzów (wad doprzednich). Profesjonalnie nazywana jest przodożuchwiem morfologicznym. W przeciwieństwie do wielu innych wad zgryzu, z jakimi możemy mieć do czynienia, progenia jest wadą szkieletową. Objawia się przede wszystkim wydłużoną żuchwą oraz zachodzeniem dolnej szczęki na górną. Jakie są główne, widoczne objawy progenii?
Główną cechą charakterystyczną tej wady zgryzu jest wysunięta broda oraz dolna warga. W przypadku zaawansowanego stadium tej choroby może ona nawet prowadzić do zmiany rysów twarzy, sprawiać, iż wygląd osoby dotkniętej tym schorzeniem będzie nienaturalny.
Jakie konsekwencje może nieść za sobą ta wada zgryzu? Choć wiele osób uważa wady zgryzu różnego rodzaju za problem natury czysto estetycznej, skutki progenii są dużo bardziej poważne. Niestety, prowadzi ona do szeregu nieprawidłowości zdrowotnych i oraz poczucia dyskomfortu w codziennym życiu. Jest ona odpowiedzialna np. za nieprawidłową pracę stawów skroniowo-żuchwowych. Może w efekcie prowadzić do problemów z żuciem, gryzieniem, jedzeniem czy nawet z mówieniem. Chory może cierpieć też na kłopoty z oddychaniem, szczególnie w nocy podczas snu. Progenia często prowadzi też do poczucia suchości jamy ustnej i gardła, paradontozy i próchnicy, a także zwiększa podatność na infekcje górnych dróg oddechowych. Ten ostatni problem może wynikać z tego, iż osoby dotknięte progenią częściej oddychają w nieprawidłowy, niefizjologiczny sposób.
Co jest przyczyną progenii?
Progenia – co to jest i co jest jej przyczyną powstania? Najprościej mówiąc, jest ona wadą zgryzu wrodzoną o podłożu genetycznym. Nie możemy więc mieć żadnego wpływu na to, czy ona wystąpi, a jedynie leczyć ją i nie starać się nie doprowadzić do jej ciężkiego stanu. Można ją zaobserwować już na etapie wczesnego dzieciństwa, gdy dopiero kształtują się zęby. Za przyczynę rozwinięcia się tej wady uznaje się również zbyt długie karmienie dziecka butelką czy używanie przez nie smoczka. Może ona dotknąć też te maluchy, które zbyt długo spożywały miękkie, papkowate jedzenie, oraz miały nieprawidłowe nawyki wieku niemowlęcego. Jednym z nich może być zbyt częste oddychanie przez usta. Widać więc, jak ważne jest kształtowanie odpowiednich nawyków już u dzieci poniżej pierwszego roku życia. Jest to szczególnie istotne, gdyż nieleczona progenia może prowadzić do przykrych konsekwencji, a jej wczesne objawy trudno jest zauważyć u małych dzieci. Można więc z łatwością je przegapić i doprowadzić do poważnego stanu tej wady zgryzu.
Gdy już znamy odpowiedź na pytanie progenia – co to jest, to warto zastanowić się, czy, i jak leczyć tę wadę?
Leczenie progenii
Znamy już odpowiedź na pytanie progenia – co to jest. Problem ten, pomimo iż jest wadą zgryzu wrodzoną, można jednak z powodzeniem wyleczyć. Kurację najlepiej jest zacząć jak najszybciej i w jak najwcześniejszym stadium rozwoju choroby, można wtedy liczyć na dobre i trwałe efekty.
Leczenie progenii opiera się na współpracy przynajmniej dwóch specjalistów – ortodonty oraz chirurga szczękowego. Techniki leczenia zależą od stadium rozwoju tej wady zgryzu.
W przypadku lekkiego stanu może wystarczyć leczenie zachowawcze. Trwa ono z reguły od sześciu miesięcy do dwóch lat i polega na założeniu aparatu ortodontycznego. Warto podkreślić, iż najczęściej jest to niestety tylko wstęp do przeprowadzenia zabiegu chirurgicznego. W trakcie trwania kuracji z założonym aparatem ortodontycznym wada zgryzu może wizualnie się pogłębić. Dzieje się tak dlatego, że dolne zęby niejako kładą się na te górne. Chodzi o to, by w taki sposób ustawić zęby w jamie ustnej, by przeprowadzenie operacji stało się możliwe.
Kolejnym etapem leczenia progenii jest przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Polega o na skróceniu kości żuchwy w taki sposób, by pasowały one idealnie do szczęki. Istnieje kilka metod zrealizowania takiej operacji.
Pierwszą z nich jest metoda Obwegesera – Dal Ponta. Pozwala ona na korektę większości deformacji w obrębie żuchwy. Innym sposobem będzie pionowe obustronne przecięcie gałęzi żuchwy. Można wykonać także genioplastykę. Jest to operacyjna korekta bródki, którą wykonuje się wewnątrz ust. Dzięki temu nie pozostają żadne ślady, blizny na powierzchni skóry twarzy. Zabieg ten pozwala na cofnięcie, wysunięcie lub symetryczne ustawienie kości bródki.
Sposób leczenia progenii ustalany jest przez specjalistów. Po operacji pacjent musi przez jakiś czas pozostać w szpitalu na obserwacji. Przyjmuje również leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Później nosi specjalne szyny przez okres około czterech tygodni. Pomogą one w ustawieniu zębów i żuchwy w odpowiedniej pozycji. Konieczne będzie też spożywanie przez chorego zmiksowanych, półpłynnych pokarmów, do czasu zagojenia się rany. Niezwykle istotne jest dbanie o właściwą higienę jamy ustnej, w przeciwnym razie może dojść do groźnego zakażenia.
Podsumowując, odpowiedź na pytanie progenia – co to jest wymaga dość szczegółowego opisu wady zgryzu. Jak widać, nie jest to jedynie problem natury estetycznej, a choroba, która może nieść za sobą poważne skutki. Ważne jest, by w przypadku wystąpienia progenii rozpocząć leczenie jak najszybciej, najlepiej już w wieku dziecięcym. Możliwe, że wtedy konsekwencje wady nie będą jeszcze tak dotkliwe, a progenię będzie można łatwiej wyeliminować.